Determinizm Karşıtı Nedir?

Determinizm karşıtı (Libertarianizm), insanların özgür iradelerinin var olduğunu savunan bir felsefi yaklaşımdır. Farklı felsefeciler tarafından farklı şekillerde açıklanmış olsa da, temel olarak determinizm karşıtının özgür iradenin insanların yaşamlarının tarihi, zihinsel durumu veya başka koşullar tarafından etkilenmeyen bir özelliği olduğu düşüncesi üzerine kuruludur.

Determinizm karşıtının temel varsayımı, insanların kendi yaşamlarını kontrol edebilecek kadar özgür olduğudur. Bu varsayım, bazı felsefeciler tarafından, insanların herhangi bir zorlama olmaksızın, kendi kararlarını ve eylemlerini kontrol edebilecek kadar özgür olduğu düşüncesine dayanmaktadır.

Determinizm karşıtı, bazı felsefecilerce özgür irade ile karşılaştırılabilir. Ancak, özgür irade ile arasındaki temel fark, özgür iradeyi, determinizm karşıtından daha fazla özgürlük bahsedilmesine izin verir. Özgür iradeyi, insanların, kendi eylemlerinin sonuçlarını bile bilmelerine rağmen kendilerinin seçmiş oldukları kararları ve eylemleri olduğunu kabul eder.

Determinizm karşıtının, insanların çoğunlukla özgür iradesinin etkisi altında olduğu veya özgür iradenin varlığını gösterebilecek birçok kanıt olduğu düşüncesinden kaynaklanmaktadır. Özgür irade, insanların kendi kararlarını ve eylemlerini kontrol edebilme yetisine sahip olduğu ve bu kararların kendi iradelerinden kaynaklandığını varsaymaktadır.

Determinizm karşıtı yaklaşımı, bazı felsefeciler tarafından da empoze edilmiş olsa da, insanların kendi kararlarını kendilerinin seçtiği ve kendi eylemlerini kontrol ettiği düşüncesiyle desteklenmektedir. Determinizm karşıtı, insanların özgür iradenin etkisi altında olduğu ve bu etkinin dışarıdan gelen zorlamalar tarafından kontrol edilmediği düşüncesinin bir ürünüdür.