Küçük Keşifler Yazılar

Atatürk’ün İçtiği Rakı Hangisi? Bilimsel Merakla Tarihin Tadına Yolculuk Bazı sorular vardır ki, sadece bir merakın ötesine geçer; bir kültürün, bir dönemin ve bir liderin dünyasını anlamanın kapısını aralar. “Atatürk’ün içtiği rakı hangisiydi?” sorusu da tam olarak böyle. Yüzeyde basit gibi görünen bu soru, aslında hem kimyasal bir içki analizini hem de tarihsel bir alışkanlığın sosyolojik anlamını içinde barındırır. Gelin bu konuyu, bilimsel bir merakla ama herkesin anlayabileceği bir dille birlikte ele alalım. Rakı: Kimyadan Kültüre Uzanan Anadolu’nun Bilimsel Mirası Rakı, damıtma biliminin ve aromatik kimyanın mükemmel bir bileşimidir. Temel olarak üzüm veya incir gibi şekerli meyvelerin fermantasyonu sonucu elde…

Köşe Kapmaca Oyunu: Antropolojik Bir Perspektif Farklı Kültürlerin Simgesel Oyunları Üzerine Bir Keşif Kültürler arası karşılaştırmalar yapmak, insanın toplumsal yapısını ve psikolojisini anlamanın en derin yollarından biridir. Antropologlar için oyunlar, bir toplumun değerlerini, normlarını ve ritüellerini keşfetmek adına mükemmel birer pencere açar. Oyunlar, sadece eğlence aracı değil, aynı zamanda kültürel kimliklerin, sosyal yapının ve topluluk içindeki etkileşimlerin birer yansımasıdır. Farklı kültürlerde oyunlar, halkın yaşayış biçimini, toplumsal normları ve grup dinamiklerini ortaya koyar. Bu yazıda, halk arasında “Köşe Kapmaca” olarak bilinen basit ama derin anlamlar taşıyan bir oyunu antropolojik bir bakış açısıyla ele alacağız. Köşe Kapmaca Oyununun Oynanışı ve Kuralları Köşe…

Şamanlar Büyü Yapar mı? Bilimsel Bir Merakın İzinde Şaman deyince akla çoğu zaman sisli ormanlar, davul sesleri ve gizemli ritüeller gelir. Fakat bu imgelerin ardında yatan gerçek, sadece “büyü” değil; insan zihninin, inancın ve topluluk dinamiklerinin büyüleyici bir kesişimidir. Bu yazıda, “Şamanlar gerçekten büyü yapar mı?” sorusuna bilimsel bir mercekten bakacağız. Korkularımızı, umutlarımızı ve bilinmeyene duyduğumuz merakı birleştiren bu kadim pratiği, modern bilim ne kadar açıklayabiliyor, birlikte görelim. Şamanlık: İnançtan Öte Bir Psikososyal Fenomen Şamanlık, dünyanın pek çok yerinde farklı biçimlerde ortaya çıkan bir topluluk pratiğidir. Antropoloji literatüründe şaman, genellikle “bilinç durumlarını değiştirerek görünmeyen dünyalarla iletişime geçtiğine inanılan kişi” olarak…

Rent A Car Neden Kredi Kartı İster? — Güvenin, Ekonominin ve Modernliğin Tarihsel Hikâyesi Bir Tarihçinin Girişi: Güvenin İzinde, Kartların Çağında Tarih, güvenin değişen biçimlerinin hikâyesidir. İlk çağlarda insanlar malı mala takas ederdi; altın çağında güveni metalin ağırlığı temsil etti. Bugünse bu güven, ince bir plastik kartın içinde saklı. “Rent a car neden kredi kartı ister?” sorusu, aslında modern ekonominin güven kavramını nasıl dönüştürdüğünü anlamakla ilgilidir. Bir tarihçi gözüyle bakıldığında, kredi kartı yalnızca bir ödeme aracı değil; toplumsal sözleşmenin modern bir biçimidir — borç, güven, teminat ve kimlik bir aradadır. Tarihsel Arka Plan: Taksitle Güvenmekten Dijital Kefalete Kredi kavramının kökeni,…

Sefo konseri var mı? Belirsizlik ekonomisinin sahnede bıraktığı gölgeler Sıkı bir dinleyici olarak açık konuşayım: “Sefo konseri var mı?” sorusu tek cümleyle yanıtlanacak kadar masum değil. Biz dinleyiciler her gün yeni bir poster, yeni bir duyuru, yeni bir düzeltme arasında kayboluyoruz. Biri “var” diyor, diğeri “iptal!”, bir başkası “yer değişti” diye fısıldıyor. Bu yazı, sadece bir saat ve konum kovalamasından fazlası: duyuruların dağınıklığı, bilet platformlarının şeffaflığı, belediye etkinliklerinin son dakika pratiği ve sosyal medya bağımlılığıyla örülen bir belirsizlik kültürünü masaya yatırıyor. “Sefo konseri var mı?” sorusunun anatomisi Sorunun arkasında üç katman var: 1. Gerçeklik: Hakikaten ilan edilmiş, biletlenen bir konser…

Hac Kelimesi Ne Anlama Gelir? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Kelimenin gücü, kelimelerin anlamları ve anlatıların dönüştürücü etkisi, bir edebiyatçının dünyasında her zaman özel bir yer tutar. Bir kelime, bazen yalnızca bir anlam taşımaz; ona yüklenen duygular, çağrışımlar ve kültürel bağlamlar, o kelimeyi bir anlamlar evrenine dönüştürür. Edebiyat, işte tam da bu güçle şekillenir. Her kelime, bir dünyanın kapılarını aralar. Bugün, “hac” kelimesi üzerinden bir inceleme yaparak, bu kelimenin edebi çağrışımlarını ve derin anlamlarını keşfedeceğiz. Hac, yalnızca dini bir ritüel ya da kutsal bir yolculuk anlamına gelmez. Bu kelime, edebiyat dünyasında da farklı bağlamlarla, temalarla ve karakterlerle iç içe geçmiş bir…

Habitus Kavramı Ne Demek? Ekonomik Bir Perspektiften Derinlemesine Analiz Ekonomi, yalnızca piyasa dinamiklerinden ve ticari ilişkilerden ibaret değildir. Ekonomik kararlar, kaynakların sınırlılığı ve bu sınırlılıklar altında yapılan seçimlerin sonuçlarıyla şekillenir. Bir ekonomist olarak, toplumun farklı kesimlerinin ekonomik kararlar alırken karşılaştığı engelleri ve bu engellerin toplumsal refah üzerindeki etkilerini sürekli olarak gözlemliyorum. Ancak, ekonomik tercihler ve davranışlar yalnızca rasyonel kararlarla açıklanmaz. İnsanların seçimlerini, toplumun kültürel ve sosyal yapıları, geçmiş deneyimleri ve alışkanlıkları da etkiler. Bu noktada Pierre Bourdieu’nun geliştirdiği habitus kavramı, bireylerin ekonomik kararlarını ve toplumsal refahı anlamamıza yardımcı olabilecek önemli bir analiz aracıdır. Habitus Kavramının Ekonomiye Katkısı Habitus, Bourdieu’nun sosyolojik…

Güvercin Gece Görür mü? Öğrenmenin Işığında Doğayı Okumak Bir eğitimci olarak, her gün öğrencilerimizle birlikte yeni bir öğrenme yolculuğuna çıkarız. Öğrenme bazen bir kitap sayfasında, bazen bir çocuğun gözlerinde, bazen de bir kuşun kanat sesinde gizlidir. Bugün sizlerle bu yolculuğu doğanın en sade ama en öğretici canlılarından biriyle sürdürelim: güvercin. Hepimizin penceresinden tanıdığı bu kuşlar, gündüzleri çevremizi süsler. Ama merak uyandıran bir soru vardır: Güvercin gece görür mü? Bu soruyu yalnızca biyolojik bir merak olarak değil, öğrenmenin ışığıyla karanlığı anlamlandırmak olarak da düşünebiliriz. Güvercinlerin Görme Yetisi ve Öğrenme Metaforu Güvercinler, doğaları gereği gündüz aktif olan (diurnal) kuşlardır. Göz yapıları gün…

Deprem Hibe Desteği Kimlere Verilir? – Felsefi Bir Bakış Filozofun Perspektifiyle Deprem Yardımına Dair Bir Sorgulama Felsefe, insanın varoluşunu ve toplumdaki yerine dair derin soruları sorgulamaya dayalı bir düşünce yoludur. Bugün, “Deprem hibe desteği kimlere verilir?” sorusu, sadece toplumsal bir yardımı tanımlamakla kalmaz; aynı zamanda etik, epistemoloji ve ontoloji gibi felsefi alanlarda daha derin bir düşünsel yolculuğa çıkar. Bir deprem sonrası yardım alacak kişilerin belirlenmesi, sadece bir kriz yönetimi meselesi değil, aynı zamanda toplumların ve insan doğasının adalet, bilgi ve varlık üzerine nasıl düşündüklerinin bir yansımasıdır. Peki, kim hak eder bu yardımı? Hangi kriterler devreye girer ve bu durum, insanın…

Kapora Kaç Günde Yanar? Küresel ve Yerel Dinamikler Işığında Derinlemesine Bir İnceleme Hayatta verdiğimiz küçük kararlar bazen düşündüğümüzden çok daha büyük sonuçlar doğurur. Bir ev kiralarken, bir düğün salonu ayırtırken ya da yurt dışı seyahati planlarken “kapora” dediğimiz o küçük ön ödeme, anlaşmanın ciddiyetini temsil eder. Fakat işler planlandığı gibi gitmediğinde aklımıza şu soru gelir: Kapora kaç günde yanar? Bu soruya yanıt ararken sadece hukuki detaylara değil, kültürel farklılıklara, küresel uygulamalara ve yerel alışkanlıklara da bakmak; meseleyi çok daha anlamlı ve bütüncül hale getirir. Kapora Kavramı: Ortak Bir Uygulama, Farklı Yorumlar Kapora, taraflar arasında yapılacak bir sözleşmenin veya hizmet alımının…